INTRO: Voor mij zijn gezondheid en duurzaamheid onlosmakelijk met elkaar verbonden. Met onze voedsel keuzes hebben we niet alleen een impact op onszelf maar ook op de natuur rondom ons. ‘Het natuurlijke zo natuurlijk mogelijk’ is niet alleen toe te passen op voeding. Want alle keuzes die we dagelijks maken, hebben een impact op de planeet. Vandaar deze nieuwe rubriek over duurzaamheid om hierover te informeren en het gesprek erover te openen.

Waarom? Om toch bij duurzame voeding te starten, volgen hierbij enkele tips voor zero-waste inkopen, of toch tips om onnodige verpakkingen proberen te vermijden. Waarom is het belangrijk om hierover na te denken? De productie van elk verpakkingsmateriaal vergt niet alleen energie en hulpbronnen om te vervaardigen maar het is ook grotendeels een onnodig product dat we meteen weggooien. Dat is een jammerlijke levensloop voor iets zoals plastic, waar fossiele brandstoffen voor nodig waren of papier waar bomen voor gekapt werden. Bovendien is weggooien (of liever goed gesorteerd inleveren bij de recyclage diensten van je stad of gemeente) een arbeids- en energie intensief proces. Daarbij komt dat niet alles ingezameld kan worden en niet alle ingezamelde afval gerecycled kan worden. Gelukkig kan je makkelijk je afval productie verminderen! Hierbij voor de aankoop van voeding een aantal makkelijke tips.

1. Herbruikbare zakjes Je kan ze zelf maken, uit bv. een oud stuk stof, oude zakjes hergebruiken of je kan ze ook op heel veel plaatsen kopen. Het idee is heel eenvoudig, namelijk je eigen (stoffen) zakje gebruiken waar je anders papieren zakjes voor zou gebruiken zoals bv. voor fruit en groenten. Zelfs minder voor de hand liggende items zoals dadels kan je in een biowinkel vaak los vinden. De vuile zakjes gaan na gebruik gewoon mee met de was en zijn daarom bij voorkeur uit een natuurlijk materiaal zoals katoen. Zo komen tijdens het wassen geen micro-plastics los in het waswater. Naast zakjes kan je natuurlijk ook herbruikbare bakjes meenemen, zeker voor vloeibare of meer breekbare items zoals crackers.

2. Van markt en zero waste walhalla tot online gemak: Waar kan met je met je afvalvrije zakjes en bakjes terecht? Een bezoek aan de markt kan al heel veel bieden, niet alleen losse groenten en fruit maar ook vaak gedroogd fruit en noten. Als je belang hecht aan biologische, fairtrade producten of bv. ongebrande en ongezouten noten vraag het na bij de marktkramer. Naast de warenmarkt is het ook de moeite waard om een lokaal initiatief te zoeken waarbij je groenten en fruit rechtstreeks bij de boer kan kopen, dan is het niet alleen korte keten maar ook vaak heerlijk vers. Boerderij winkels zijn handig en het boerenenburen platform bundelt ook initiatieven (BE – NL). Als je geluk hebt, is er zelfs een Verpakkingsvrije winkel bij jou in de buurt waar ze naast groenten en fruit, ook zero waste snufjes, droogwaren zoals thee en soms zelf rauwe vegan goodies aanbieden. Zo heb je heerlijke raw vegan crackers en granola van Julie’s lifestyle bij verpakkingsvrije winkel OHNE in Gent, Zwalm, Aalst, Nevele en Ternat. Zero waste Nederland biedt naast heel veel tips ook een heel mooie overzichts kaart van alle winkels. Daarnaast kan je zelfs in Google zoeken op verpakkingsvrije of bulk winkel en je zal versteld staan. In de Ardennen waren er zelf enkele te vinden in de kleinste dorpen. Mocht je toch geen opties vinden in de buurt dan kan je in Nederland ook verpakkingsvrije boodschappen aan huis laten leveren, neem maar eens een kijkje op de webshop van Pieter pot.

3. Probeer het, meestal kan het gewoon. Bovenstaande voorbeelden zijn vaak gespecialiseerde winkels maar uit ervaring kan je bijna overal terecht! Mocht het je toch nog even moed kosten om die stoute (afval-bestrijdende) schoenen aan te trekken dan kan je ook kijken of die handelaar ervoor open staat zoals de “Mij pak je niet in” locaties (BE) of de locaties met een “neem gerust je eigen verpakking mee” (NL) sticker. Natuurlijk zijn er veel meer lokale tips dan wat gevat kan worden op een kaart, dus sluit je aan bij een lokale groep op volg een inpsiratie op sociale media. Mocht je veel tips willen voor een bepaalde stad, schrijf je dan in voor een zero waste walking tour. Zaterdag 10 Oktober hebben wij er eentje gegeven in Wageningen.

Zo vond ik bijvoorbeeld door de sticker een fantastische plek om de hoek waar ik alle kruiden en thee kan bijvullen, nooit meer van die kleine flesjes of plastic zakjes want ze hebben echt alle kruiden(mixen) die je kan bedenken en zelfs natriumbicarbonaat.

4. Bulk aankopen, hoe groter de hoeveelheid hoe beter: Als je voor iets geen verpakkingsvrije alternatieven kan vinden dan kan je altijd een grootverpakking aankopen zoals een 5kg verpakking van lijnzaad in de plaats van telkens een klein plastic zakje van 250gram. Overkijk je niet, want teveel eten kopen en daarna weg moeten gooien, heeft ook geen zin. Met enkele goede voorraad potten kom je een heel eind. Hiervoor kan je de oude bokalen die goed afsluitbaar zijn hergebruiken na een grondige schoonmaakbeurt. Want kleine motjes in keuken of opslagruimte zijn natuurlijk verzot op zo’n grote hoeveelheden lekkers. Als je bulk wil delen met buren/vrienden/familie dan kan je ook een bestelling plaatsen rechstreeks bij de groothandel. Dan krijg je de hoeveelheden aan huis geleverd en verdeel je ze zelf uit, tools zoals Bioclub en Voko kunnen dat faciliteren. Dat spaart niet alleen verpakking en transport uit maar is ook vaak goedkoper. Er zijn heel wat opties via voedselcooperaties in Belgie en Nederland.

5. Een voorbereide consument is er twee waard: Ik heb naast de groentenzakjes altijd een paar essentials mee. Zoals mijn salade/smoothie/fruit… box, eigenlijk past er vanalles in. Daarnaast heb ik ook altijd een herbruikbare fles mee met water of thee, een besteksetje met chopsticks en een scherp schilmesje. Bespaart niet alleen afval maar komt echt heel vaak van pas als ik dan toch net zin krijg in een stuk fruit maar het liever in stukken snij. Op reis voeg ik aan de set ook een spirelli slicer aan toe om makkelijk noodles te kunnen maken van bijvoorbeeld courgette.

Koop jij soms al verpakkingsvrij of ben je geinspireerd door deze post? Vul gerust aan met jullie tips! Ik ben erg benieuwd, laat ons in de reacties weten mocht je een bepaald product niet vinden dan kunnen we tips uitwisselen. Deel ook gerust verder vragen over een duurzame en gezonde leefstijl, wie weet gaan we ermee aan de slag in een volgende blog.

Door de jaren heen heb ik vaak nagedacht over het probleem van de groeiende osteoporose-epidemie, en of calciumsuppletie een veilige en effectieve preventieve strategie is, zoals alom voorgesteld door de gezondheidsinstanties. Sinds de eerste voordrachten over Reuma Natuurlijk Genezen, die we organiseerden vanaf 1983, waren we aanhoudend in contact ment mensen die oplossingen zochten voor hun achteruitgaande conditie. Het spook van het verlies van zelfstandigheid, de ontstekingen, pijn en ongemakken, waren nooit ver weg. Mijn onderzoek naar het onderwerp heeft me tot de andere conclusies geleid, en in deze brief wil ik één onderdeel daarvan delen :

De productie van botziekten: een verhaal van Osteoporose en Osteopenia

De huidige definities van osteopenie en osteoporose werden door de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) in het begin van de jaren 90 bedacht en vervolgens geprojecteerd op miljoenen vrouwen, schijnbaar om hen ervan te overtuigen dat ze een met medicijnen behandelbare, hoewel symptoomloze, ziekte hadden.

Osteopenia (1992) en Osteoporose (1994) werden formeel door de WHO geïdentificeerd als skeletaandoeningen als botmineraaldichtheden (BMD) 1 en 2,5 standaardafwijkingen onder de piek-botmassa van een gemiddelde jonge volwassen blanke vrouw dalen, gemeten door een röntgenapparaat dat bekend staat als Dual energy X-ray absorptiometrie (DXA, of DEXA). Deze technische definitie, die nu wereldwijd over de hele wereld wordt gebruikt als de gouden standaard, is verontrustend en, zoals we zien, verbergt waarschijnlijk een agenda die niets te maken heeft met de bevordering van gezondheid.

Een standaard die je nooit hebt gehad, wordt nu de maatstaf van wat je zou moeten hebben… terwijl ouder worden, wordt benaderd als een nieuwe ziekte

Een ‘standaardafwijking’ is eenvoudig een hoeveelheid die wordt berekend om de mate van afwijking voor een groep als geheel aan te geven, d.w.z. binnen elke natuurlijke populatie zullen er mensen zijn met hogere en lagere waarden, b.v. lengte, gewicht, botmineraaldichtheid, cholesterolgehalte. De keuze van een gemiddelde jonge volwassen vrouw (ongeveer 30 jaar oud) met een maximale botmassa in de menselijke levenscyclus als de nieuwe norm voor normaliteit voor alle vrouwen van 30 jaar of ouder, was natuurlijk niet alleen volledig willekeurig maar ook onlogisch. Waarom zouden tenslotte de botten van een 80-jarige als ‘abnormaal’ worden gedefinieerd als ze minder dicht zijn dan die van een 30-jarige?

Binnen de nieuwe BMD-definities van de WHO wordt het verouderingsproces gedefinieerd als een ziekte, en deze definities waren gericht op vrouwen, ongeveer op dezelfde manier waarop de menopauze ooit opnieuw werd gedefinieerd als een “ziekte” die moest worden behandeld met synthetische hormoonvervangende (HRT) therapieën; dat wil zeggen, voordat het hele kaartenhuis instortte met het besef dat door het behandelen van de menopauze als een ziekte de medische instelling meer kwaad dan goed veroorzaakte, b.v. hartziekte, beroerte en kanker.

Om de leegte te vullen die is achtergelaten door het HRT-debacle en de desillusie van miljoenen vrouwen, resulteerden de nieuwe definities van de WHO in de diagnose en daaropvolgende etikettering van miljoenen gezonde vrouwen van middelbare leeftijd en oudere vrouwen met wat ze nu moeten slikken als een andere ‘(on)gezondheidstoestand’, ernstig genoeg om het gebruik van dure en gevaarlijke bot-medicijnen (en even gevaarlijke megadoses elementair calcium) te rechtvaardigen in het streven naar een verhoging van de botdichtheid met alle noodzakelijke middelen.

Een ding waarover niet kan worden gedebatteerd, want het is nu een kwestie van geschiedenis, is dat deze plotselinge transformatie van gezonde vrouwen, die geen symptomen hadden van “lage botmineraaldichtheid”, in een risicogroep die geschikt was voor behandeling, diende om miljarden aan inkomsten te genereren voor fabrikanten van DXA-apparaten, doktersbezoeken en medicijnen op recept over de hele wereld.

Is er dan geen probleem? Ja, dat is er, na tientallen jaren beroofd geweest te zijn van basische mineralen, heeft het lichaam grote mineralenschade geleden. Maar wonder boven wonder geeft het lichaam zich niet gemakkelijk prijs. Het heeft zich verzet en heeft die kostbare draagstructuur van het lichaam zoveel mogelijk gespaard. Maar het heeft niets aan die klassieke maatregelen om de gaten toe te plamuren, in de hoop dat het lichaam daardoor sterker is. Laten we beginnen met de roofbouw stop te zetten. En laten we aan het lichaam geven wat het nodig heeft. Als je de afbeelding bovenaan goed bekijkt, is daar niet alleen sprake van calcium. Ik ben drie maanden bezig geweest met het volgende nummer van Natuur & Gezondheid, waar het gaat over mineralen. Als iemand die informatie grondig bestudeert, en aan de hand van een haaranalyse erachter komt hoe het met de mineralenhuishouding in het lichaam staat, en de nodige voedingscorrecties doet – en waar nodig de gepaste suppletie (en dat is waarschijnlijk niet calcium), zou het resultaat heel anders kunnen zijn.